top of page

Echt luisteren is een kunst


Ken je dat gevoel als je iets wilt vertellen aan iemand en die persoon onderbreekt je na de eerste zin al om z'n eigen verhaal te doen? Heel vervelend!

Zo zijn er veel mensen die voortdurend blijven doorpraten over zichzelf alsof ze de enige zijn in de hele wereld. Ze zijn zo opgeslorpt door hun denken dat er geen ruimte meer is voor de anderen. Zo iemand wil jij natuurlijk niet zijn :-)

Maar ik moet toegeven dat écht luisteren een kunst is. Je dwaalt gemakkelijk af en zit snel in je eigen verhaal. Met de snelheid van het licht wordt je aandacht afgeleid door je eigen gedachten. Gedachten over wat de ander zegt, je eigen mening daarover, advies dat je zou willen geven, ...

Maar soms ook door gedachten over totaal andere dingen of door dingen om je heen. Dat is heel normaal en iedereen doet het, maar het is interessant om daar bewust van te worden.

Hoe lastig is het om je aandacht bij het verhaal van de ander te houden? Kun je luisteren en enkel aandacht geven aan wat de ander te vertellen heeft? Of draait de machine in je hoofd op volle toeren en sta je te popelen om je eigen verhaal te vertellen?

Hoe kun je beter leren luisteren?

Echt luisteren betekent stil zijn, niet oordelen, niet direct je mening of advies geven, maar oog en oor hebben voor elk woord en elke emotie die wordt uitgesproken. Een open houding voor wat deze persoon je wilt vertellen.

Een volgende keer als iemand jou iets vertelt, let er dan eens op:

  • Wat voor gedachten gaan er door je heen? Merk ze gewoon op, zonder er iets mee te doen.

  • Voel je de neiging om ook iets te zeggen? Doe het niet, zeg niets, voel alleen de neiging.

  • Kijk je de ander aan of kijk je weg omdat je wordt afgeleid? En als je dan opmerkt dat je wordt afgeleid kun je je aandacht weer terugbrengen bij de ander?

  • Ben je teveel afgeleid en kun je het verhaal van de ander daardoor niet meer volgen, zeg dan dat je er even niet bij was. Dit is fijner voor de ander.

  • Wat zegt de lichaamstaal van de ander? Misschien heb je daar nooit zo op gelet, lichaamstaal vertelt je echter meer dan woorden.

  • Kun je opmerken of de ander helemaal klaar is met zijn of haar verhaal? Als je dat niet zeker weet, kun je dat gerust vragen of gewoon wachten en een stilte laten vallen.

En het werkt natuurlijk ook andersom: als jij een verhaal vertelt, neem dan eens waar hoe de ander daarop reageert, luistert hij of zij echt naar je?

Als we onszelf meer ruimte geven om te luisteren ontstaat er vanzelf ook meer ruimte bij de ander. We hebben dan echt contact met elkaar en dan kan een luisterend oor alleen al heel veel zeggen.

Mindful luisteren brengt je helemaal in het nu

Mindfulness brengt je aandacht in het hier en nu. Daardoor kan je even alle gedachten laten voor wat ze zijn. Je hoofd klaart op, je ziet weer helder en je creëert rust en ontspanning in je geest en lichaam.

Mindful luisteren is een manier om mindfulness te beoefenen. Je kan dat doen door je aandacht te focussen op wat iemand vertelt, maar je kan ook eenvoudigweg je aandacht richten naar geluiden om je heen.

De oefening gaat als volgt:

  • Zoek een rustige plek waar je niet gestoord zult worden.

  • Ga in een comfortabele, rechte houding zitten. Sluit je ogen of richt ze voor je op de grond.

  • Stel je voor dat je oren schotelantennes zijn die alle geluiden uit de omgeving opvangen. Je vangt gewoon de geluidstrillingen om je heen op, zonder de geluiden te benoemen of erover te oordelen. Luister gewoon naar wat je hoort, laat de geluiden komen en gaan. Zoek niet naar geluiden, maar laat ze naar je toekomen.

  • Wanneer je opmerkt dat je aandacht afgeleid wordt door gedachten, wat onvermijdelijk is, keer dan gewoon terug naar het horen van de geluiden om je heen.

  • Open na 5 minuten langzaam je ogen.

Misschien heb je het als heel ontspannend ervaren om gewoon aandacht te geven aan geluiden. Dat komt omdat je alle andere gedachten even losliet, ook de gedachte om te ontspannen, wat je paradoxaal genoeg juist gespannen kan maken.

Het is mogelijk dat je een aantal extra taken toegevoegd hebt aan deze eenvoudige taak van luisteren. Misschien heb je de geluiden voorzien van een etiket: auto, stemmen, deur. Dat is meer werk. Misschien wou je liever op een rustiger plek zijn, in de natuur, met fijnere geluiden. Dat veroorzaakt meer gedachten en stress. En je gedachten dwaalden wellicht al gauw af. Al deze automatische mentale reacties – etiketteren, oordelen, afdwalen – maakt luisteren enigszins moeilijker dan noodzakelijk is. Probeer dezelfde oefening opnieuw en maak in je gedachten een notitie wanneer je bezig bent met oordelen, etiketten plakken of denken en keer vervolgens terug naar de zuivere geluiden. Zeg tegen jezelf 'etiket' als je merkt dat je iets van een etiket voorziet, of 'oordeel' als je ergens een oordeel over velt, of 'denken' wanneer je afgeleid wordt door gedachten.

Innerlijk luisteren

Net zoals we moeilijk kunnen luisteren naar anderen, luisteren we niet meer naar onszelf en dat heeft ook redenen.

Innerlijk luisteren is heel complex omdat er zoveel stemmetjes in ons leven zijn. Sommige zijn heel gemakkelijk te herkennen. Nekpijn kan bijvoorbeeld je lichaam zijn dat je vertelt dat je teveel stress hebt opgebouwd. Vaak zijn het harde stemmen die we horen. Stemmen die kritiek geven, oordelen en veroordelen, die schuldgevoelens geven en waarvan je vanalles moet doen. Andere stemmetjes zijn stiller. Stemmen die bang zijn en die moed vragen om iets misschien toch te doen of te zeggen. Die stem die weet dat die ene man niet te vertrouwen valt. Dat stemmetje dat diep van binnen eenzaam en verdrietig is, of die stem die weet dat je een mooi iemand bent maar dat er maar weinigen dat kunnen zien.

Dat is ook de reden waarom we zo weinig luisteren naar onszelf. Gewoon omdat het niet altijd aangenaam is en daarom lijkt niet luisteren een gemakkelijkere weg. Lijkt, want diep van binnen voel je dat het niet goed zit, dat het energie wegneemt.

Gelukkig is er ook nog die ene zachte stem, die vol liefde en mededogen tot je spreekt. Je kan het voelen als een ontspannen warmte. De andere stemmen geven jou een heel ander gevoel. Ze maken je kleiner, gespannen, bang. En misschien probeer je dat te compenseren door je groter te tonen dan wie je bent. Terwijl die zachte stem jou laat zijn zoals je bent, niet groter maar ook niet kleiner.

Het is dus belangrijk dat we leren om een onderscheid te maken tussen die verschillende stemmen. Maar hoe doe je dat?

Wel, dat onderscheid kan je voelen! Geeft een stem jou een koud, kil, pijnlijk, kwaad, afstotend of eenzaam gevoel? Dan weet je dat die stem jou naar een pad van angst leidt. Als je daarentegen voelt dat een stem jou vreugde, vrijheid, warmte, kracht of veiligheid geeft of jou laat openbloeien, dan weet je dat je daarop kunt vertrouwen. En dat gevoel van vertrouwen is een groeiproces. Het is een weg naar (zelf)liefde.

Door goed te luisteren kan je je af-stemmen op dat wat goed voelt. En dan ontneem je de saboterende stemmetjes van je eigen denken hun kracht. Ze worden niet meer gevoed.

Innerlijk luisteren brengt ook balans tussen wat je denkt en wat je voelt. En daar kan soms een wereld van verschil op zitten. We voelen dat we moe zijn en we werken toch verder. Soms uit angst of uit gewoonte of onbewust en we negeren ons gevoel, tot het lichaam ons een halt toeroept. Maar ook omgekeerd, sommige mensen volgen hun gevoel en zijn heel impulsief en hebben er achteraf spijt van. Het gaat er dus om balans te brengen en dat kunnen we door te luisteren naar die zachte innerlijke stem.

Om de zachte stem te horen, is het belangrijk om stil te worden, want die zachte stem roept niet zoals die harde stemmen. Ze is meer op de achtergrond omdat ze overstemd wordt door al dat gekakel van dwingende en oordelende stemmen. Door een pauze in te lassen kan je tijd nemen om stil te zijn en te luisteren. In het begin komen er allerlei gedachten op die vanalles te vertellen hebben en die jou willen meenemen in hun verhaal. Door oefening en training zal je die zachte stem meer herkennen en horen of voelen.

Dan nog even dit.

  • Net zoals bij luisteren naar iemand anders is het ook bij innerlijk luisteren belangrijk dat we niet gaan oordelen of etiketteren. Aandachtig luisteren is belangrijk om de juiste informatie te verkrijgen.

  • Bij het innerlijk luisteren is het ook belangrijk dat je je beginnersgeest gebruikt. Om nieuwsgierig te zijn naar het verhaal en de antwoorden. Om jezelf beter te leren kennen, ook al kan dat soms griezelig zijn.

  • Luisteren is communicatie! Je zoekt verbinding. Net zoals in een gesprek met je geliefde stel je vragen om meer inzicht te krijgen in wat er leeft en wat je kan doen om je geliefde gelukkiger te maken. Vraag en antwoord horen bij het aandachtig luisteren. Je richt je aandacht op dat wat je wilt weten en je luistert.

Mensen die naar hun zachte stem luisteren stralen en hebben een sterke mentale kracht. Ze weten wat ze willen en wat ze niet willen en laten zich dus niet manipuleren door mensen die leven vanuit angst. En ze kunnen toch ook heel soepel en flexibel zijn, en kunnen diepe intense relaties aangaan. Net omdat ze zo goed kunnen luisteren. Je kan ze ervaren doordat je je opgeladen voelt als je in hun buurt gekomen bent.

Oefening:

Als je voelt dat je op het pad van angst zit, wees dan als een liefhebbende ouder voor jezelf.

  • Luister naar de klachten van je fysieke lichaam, vraag meteen wat het van je nodig heeft.

  • Luister naar de gevoelens van je emotionele lichaam, vraag wat het bedoelt en wat het nodig heeft.

  • Luister naar de ideeën, inzichten en openbaringen van je intellectuele lichaam en je hebt een betrouwbare leidraad die voor je zorgt.

  • Luister naar de fluctuaties van je energetisch lichaam. Neem rust als je moe bent en pas je voedingspatroon en je omgeving aan als je energie na een rustperiode niet terugkomt.

Ik ben erg benieuwd naar jouw inzichten, verhalen en vragen over dit onderwerp.

Jouw comments leveren mij en anderen weer mooie inzichten, dus laat iets achter :-)

bottom of page